Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is uitgekomen met een nieuwe referentieraming. De referentieraming voorspelt jaarlijks de aantallen studenten op basis van tal van variabelen, zoals demografische ontwikkelingen. De raming dient onder andere als onderbouwing voor de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). De financiële middelen die onderwijsinstellingen krijgen worden voor een belangrijk deel bepaald op basis van de referentieraming. Simpel geformuleerd: meer studenten, meer geld. Minder studenten, minder geld.
Middelbaar beroepsonderwijs
Net als in voorgaande ramingen blijft de verwachting dat het aantal mbo-studenten de komende jaren geleidelijk afneemt. Dat komt doordat het aantal jongeren afneemt (de krimp in het voortgezet onderwijs zet door in het mbo). Deze daling is in 2021 ingezet.
Figuur 1. Aantal studenten in mbo
Het verschil tussen referentieraming 2022 (RR2022) en referentieraming 2023 (RR2023) voor dit jaar is vrij fors: in 2022 waren er 8.600 mbo-studenten minder dan vorig jaar geraamd. Voor 2023 is dit verschil nog groter: 11.400 studenten minder. Daarna neemt het verschil tussen de beide ramingen vrij snel af, tot de verwachte aantallen mbo-studenten ongeveer gelijk zijn voor 2026. De negatieve bijstelling voor de korte termijn ten opzichte van RR2022 valt te verklaren doordat meer mbo-studenten het onderwijs zonder diploma verlaten, vermoedelijk door de goede arbeidsmarkt van de afgelopen tijd.
Hoger beroepsonderwijs
Figuur 2 Aantal studenten in hbo
Het aantal studenten in het hbo daalt de komende jaren waarschijnlijk langzaam. Van 2008 tot en met 2021 nam het aantal studenten in het hbo juist geleidelijk toe. In 2021 waren er 490.500 studenten ingeschreven, 74.400 meer dan in 2010. In 2022 was er voor de eerste keer een daling, naar 476.100 studenten. De verwachting is dat die doorzet: naar 447.200 in 2026 en 435.600 in 2029. Er worden dus in 2026 29.000 studenten minder in het hbo verwacht dan in 2022. Dat is een teruggang in het hele hbo die vergelijkbaar is met de omvang van een middelgrote hogeschool als de Hanzehogeschool in Groningen of Avans hogeschool. Dat loopt op naar 41.000 studenten minder in het hbo in 2029. Dat is een teruggang ter grootte van Fontys (44.000 ingeschreven studenten in 2022). De daling hangt samen met de bevolkingsontwikkeling. Het aantal 17- tot 25-jarigen neemt de komende jaren af, waardoor minder personen in het hbo verwacht worden. Dit is een voortzetting van de leerlingendaling in het voortgezet onderwijs.
De geschatte omvang van het hbo voor de komende jaren is lager dan in de vorige raming. In 2022 werden 476.100 studenten geteld, 13.300 (-2.7%) minder dan verwacht. De belangrijkste oorzaak is een grotere ongediplomeerde uitstroom, mogelijk door de krappe arbeidsmarkt. Daarnaast is er op korte termijn minder instroom van mensen met een bol diploma. Dat komt vooral doordat er minder studenten in bol-4 verwacht worden, door de krappe arbeidsmarkt.
